 |
|
|
نویسنده: مهندس مهدی صمدانی
به‌روز رسانی: خرداد ۱۳۹۹
.
در این مقاله می‌خوانیم:
- آزار و سوءاستفاده از سالمند
- انواع آزارها و سوءاستفاده‌ها
- چه افرادی مورد آزار و سوءاستفاده قرار می‌گیرند؟
- علائم آزار و سوءاستفاده از سالمند
- چه باید بکنید؟
- آزار بیمار در اثر استرس و فرسودگی مراقبت‌کننده
.
.
.آزار و سوء استفاده از سالمند[1].
رابطه مراقبت‌کننده و نزدیکان با سالمند بر اساس اعتماد متقابل بنا شده و تعهد اخلاقی آنها به سالمند باید بی‌وقفه، پایدار و لازم‌الاجرا باقی بماند.
مراقبین این افراد باید توجه داشته باشند که هر گونه اعمال عمدی، غیر‌عمدی، یا عدم انجام به‌موقع وظایف توسط آنها ممکن است سالمند را در موقعیت‌های خطرناک و آسیب‌پذیر قرار دهد. مجموعه این ارتباطات نادرست آزار و سوء استفاده از سالمند تلقی شده و مراقبت‌کننده ممکن است موجب پیگرد قانونی قرار بگیرد.
انواع آزارها و سوء استفاده‌ها
موارد زیر آزار و سوء استفاده از سالمند تلقی می‌شوند و در صورت ارجاع به مراجع قانونی، متخلف تحت پیگرد قرار خواهد گرفت:
آزار جسمی – استفاده از زور مانند کتک زدن، گاز گرفتن، هل دادن، تکان دادن، لگد زدن، سوزاندن، خفه کردن و امثال آن که باعث صدمه بدنی به سالمند می‌شود.
آزار جنسی – لمس کردن غیر معمول یا اقدام به هر گونه عمل جنسی نسبت به سالمند، به انحاء مختلف و تحت هر شرایطی، از موارد بارز آزار و سوء استفاده از سالمند به‌حساب می‌آیند.
آزار احساسی و روانی – مسخره کردن، تهدید کردن، تنها گذاشتن، و هرگونه گفتار یا رفتاری که باعث ترس، اضطراب و عصبانیت سالمند شود. همچنین، ممانعت از بهره بردن او از وسایل تفریح و آسایش مانند تلفن، تلویزیون، و پول که اثر منفی بر کیفیت زندگیش بگذارد.
غفلت و فروگذاری در محافظت از سالمند – تغذیه نامناسب، عدم رعایت بهداشت، و عدم مراجعه به پزشک در زمان نیاز و هر گونه عدم انجام مراقبت‌های روزانه که افزایش خطرات و تهدید سلامت سالمند را به‌دنبال داشته باشد.
سوءاستفاده مالی – دزدی و استفاده غیرقانونی یا نامناسب از اموال سالمند، برای سود شخصی و یا سود افراد دیگر که باعث زیان مالی سالمند می‌شود.
.
چه افرادی مورد آزار و سوءاستفاده قرار می‌گیرند؟
اکثر قربانیان زنان و در حد کمتری مردان می‌باشند. این قربانیان معمولاً افراد سالمند و بی‌کس هستند، به‌ویژه مبتلایان به فرسایش مغز که فامیل و دوستی در نزدیکی محل اقامت خود ندارند. آزار و سوءاستفاده ممکن است در مورد هر سالمندی اتفاق بیفتد ولی اکثراً افرادی که نیازمند کمک برای انجام امور زندگی خود مانند حمام کردن، لباس پوشیدن، مصرف دارو و غیره هستند، مورد آزار و سوءاستفاده قرار می‌گیرند.
علایم آزار و سوءاستفاده از سالمند
هر زمان که شما به ملاقات سالمندی می‌روید، خواه در منزل او، خواه در بیمارستان، و خواه در خانه سالمندان یا هر مکان دیگر، شما لازم است به آثار و علایم آزار و سوءاستفاده از او توجه مخصوص داشته باشید. آیا علایم زیر را در سالمند مشاهده می‌کنید؟
- به نظر افسرده یا مشوش می‌آید.
- بدون دلیل کاهش وزن پیدا کرده است.
- علایم تروما دارد مثلاً دائم به عقب و جلو حرکت می‌کند.
- مضطرب است و بعضاً خشن به نظر می‌رسد.
- در خود فرو می‌رود.
- با خوابیدن مشکل دارد.
- در فعالیت‌هایی که دوست داشت شرکت نمی‌کند.
- آثار زخم، جراحت، و سوختگی در بدن او مشاهده می‌شود.
- به‌هم‌ریخته، حمام نکرده، و با لباس کثیف ظاهر می‌شود.
- به زخم بستر یا سایر مشکلات قابل پیشگیری دچار شده است.
چه باید بکنید؟
درصورتی‌که به علایم آزار و سوءاستفاده از سالمند برخورد کردید، لازم است قدم به جلو گذاشته و در رفع مشکلات او، به هر طریق که لازم است، بکوشید. اکثر بیماران مبتلا به فرسایش مغز از بیان سوءاستفاده و آزاری که به آنها شده است ناتوان هستند. افراد سالمند ممکن است از بیان اینکه مورد آزار قرار گرفته‌اند، خجالت بکشند یا نگران شدت گرفتن آزارها در صورت ابراز آن باشند.
برای جلوگیری از آزار و سوءاستفاده، بیماران مبتلا به فرسایش مغز بهتر است در زمانی که توان ادراکی و تصمیم گیری دارند، به دادگاه مراجعه نموده و برای خود درخواست تعیین امین بکنند. (ماده ۱۰۴ قانون امور حسبی). همچنین اطرافیان بیمار یا دوست یا همسایه نیز می‌توانند در صورت مشاهده یا احساس نیاز، با مراجعه به دادگاه در خواست تعیین امین برای بیمار بنمایند. مقاله امور مالی و حقوقی را مطالعه کنید.
.
آزار بیمار در اثر استرس و فرسودگی مراقبت‌کننده
مراقبت از بیمار مبتلا به فرسایش مغز کاری با ارزش، دارای اجر، و در عین حال بسیار سخت و استرس‌آور است. مراقبت 24 ساعته و هفت روز هفته، تهیه غذا، رسیدگی به امور زندگی بیمار مانند حمام کردن، نظافت شخصی، لباس پوشیدن، خوراندن دارو و غیره، هم‌زمان با رسیدگی به امور خانواده خود مراقبت‌کننده، عرصه را بر او تنگ می‌کند.
علاوه بر آن، متأسفانه توان فکری و فیزیکی بیمار با توجه به پیشروی بیماری رو به افول است. به مرور زمان، مراقبت‌کننده حتی بدون آنکه خودش متوجه باشد، ممکن است در مورد مراقبت از بیمار غفلت یا فروگذاری کند. او ممکن است در بعضی موارد از فرط درماندگی، به پرخاشگری، توهین، و حتی آزار جسمی عزیز خود بپردازد.
فرسودگی مراقبت‌کننده مسئله‌ی بزرگی است که بایستی مورد توجه قرار گیرد. مقاله‌ی فرسودگی و از پا افتادن مراقبت‌کننده را مطالعه فرمایید.
..مطالب این مقاله جایگزین مشاوره شخصی و خصوصی خواننده با اشخاص ذی‌صلاح و متخصص در رشته حرفه‌ای ایشان از جمله پزشکان، روانشناسان، حقوق‌دانان، و سایر حرف مربوطه نیست. توصیه می‌شود همواره، برای هر مورد به‌خصوص که با آن روبرو هستید، با متخصص مربوطه مشورت نمایید.
.
مراجع و منابع
- cdc.gov: (n.d.), violence prevention/elder abuse/definitions, retrieved Sept 2017, from https://www.cdc.gov/violenceprevention/elderabuse/definitions.html
- cdc.gov; (n.d.), elder abuse, retrieved Sept 2017, from https://www.cdc.gov/features/elderabuse/index.html
- alzheimersweekly.com; (n.d.), signs to look for in dementia elder abuse, retrieved Sept 2017, from http://www.alzheimersweekly.com/2016/11/elder-abuse-in-dementia-signs-to-look.html
[1] Elder abuse