نویسنده: مهندس مهدی صمدانی
بهروز رسانی: خرداد ۱۳۹۹
.
در این مقاله میخوانیم:
- از عفونت مجاری ادرار و یبوست جلوگیری کنید
- به لوازم مقابله با بیاختیاری مجهز شوید
- پیشبینیهای لازم برای خروج از منزل
- با پزشک مشورت کنید
.
.
پدر بزرگ به تکرّر ادرار مبتلا شده بود. وی از سوزش هنگام ادرار کردن شکایت داشت. ادرار او قهوه ای رنگ شده بود و بوی تندی داشت. با بروز تب و لرز، احمد نگران بود که پدر بزرگ دوباره به عفونت مجاری ادرار مبتلا شده است. طی دو ماه گذشته، این سومین بار بود که این مشکل بروز میکرد.
.
.
از عفونت مجاری ادرار و یبوست جلوگیری کنید
اولین و مهمترین راه پیشگیری و مقابله با عارضه بیاختیاری بیمار، جلوگیری از بروز عفونت مجاری ادرار و یبوست است. به این توصیه ها توجه کنید:
- نظافت را رعایت نمایید. بیمار بایستی حداقل صبح بعد از بیدار شدن از خواب و شب قبل از رفتن به رختخواب، شستشو و نظافت شود.
- در صورت بیاختیاری دفع در طول روز، شستشوی کامل در آن زمان نیز باید انجام گیرد.
- برای جلوگیری از حساسیتهای پوستی بعد از شستشو، بیمار را کاملاً خشک کنید. حوله را روی قسمتهای تر بگذارید، فشار دهید و بردارید. از کشیدن حوله روی این قسمتها خودداری کنید چون ممکن است به پوست آسیب وارد شود.
- محلهای نفوذ ادرار و مدفوع را با پمادهای جلوگیری از سوختن پای بچه که حاوی اکسید روی (zinc oxide) هستند چرب کنید. از کرمهای بچه برای مرطوب نگه داشتن پوست بیمار استفاده کنید.
- لباسهای خیس و کثیف را عوض کنید، در اسرع وقت بشویید، و در صورت امکان جلوی حرارت مستقیم آفتاب خشک کنید.
- برای جلوگیری از عفونت مجاری ادرار، علاوه بر خوراندن مایعات به اندازه کافی، ph ادرار بیمار را اسیدی نگاه دارید. این کار با خوراندن مقدار کافی ویتامین C یا در صورت امکان مصرف روزانه یک لیوان آب لیمو و پرتقال تازه حاصل میشود. درصورتیکه به مکمل غذایی قرص کرانبری (cranberry) دسترسی دارید (سرشار از ویتامین c و بسیار موثر در جلوگیری از عفونت مجاری ادرار) برای این کار بسیار مناسب است.
به لوازم مقابله با بی اختیاری مجهز شوید
- نوارهای بیاختیاری با قدرت جذب بالا در بعضی از فروشگاههای لوازم پزشکی وجود دارند. این نوارها را میتوانید در داخل شرت بیمار نصب کنید تا از خیس شدن شلوار و صندلی جلوگیری کند.
- شرت های بیاختیاری یکبار مصرف و همچنین قابل شستشو، در سایزهای مختلف در فروشگاههای لوازم پزشکی و فروشگاههای آرایشی و بهداشتی عرضه میشوند. این شرتها برای مصرف در زمان خروج از منزل مانند ملاقات با پزشک یا فامیل، وسیلهی مناسبی هستند.
- از پوشک کامل بزرگسالان برای مواردی که بیمار باید مدت طولانیتری محافظت شود، مثلا در زمان خواب شبانه، استفاده کنید. این پوشکها را میتوانید از سوپر مارکتها، داروخانهها، فروشگاههای لوازم پزشکی یا آرایشی و بهداشتی خریداری کنید.
- از زیراندازهای موجود در فروشگاههای لوازم پزشکی برای محافظت سطح مبل و تختخواب در مقابل عارضهی بیاختیاری استفاده کنید. این زیراندازها در اندازههای مختلف و در دو نوع یکبار مصرف و قابل شستشو وجود دارند. برای مواردی که پوست بیمار مستقیماً با زیرانداز در تماس است، نوع قابل شستشو به دلیل پنبه دوزی کلفت آن، مناسبتر است.
- خیس کردنهای شبانه بسیار استرسزا هستند و مشکلات زیادی از جمله بیخوابیهای شبانه را به همراه دارند. برای کم کردن این مشکل باید سازوکار را آنگونه برنامهریزی کنید که تعویض وسایل آلوده شده به سرعت عملی باشد.
- روی تشک بیمار را با یک لایه پلاستیک ضد آب بپوشانید. ملحفهی تشک را روی این پوشش ضد آب پهن کنید. یک عدد زیرانداز سایز بزرگ روی ملحفه و زیر بیمار بیندازید.
- در صورت بروز رطوبت در نتیجهی بیاختیاری شبانه، احتمالاً تعویض لباس بیمار و زیرانداز کافی است. در نتیجه بیمار و مراقب هر دو سریع تر مشکل را برطرف میکنند و دوباره به استراحت میپردازند.
- همیشه در اتاق خواب، برای موارد اضطراری، زیرانداز، لباس خواب، پاکت زباله، دستکش یکبار مصرف، دستمال مرطوب، و حوله کاغذی به صورت یدکی داشته باشید.
- درصورتیکه با مشکل بیاختیاری دفع روبهرو هستید، دو عدد دستکش یکبار مصرف را روی هم بپوشید. پس از پاک کردن اولیه، برای جلوگیری از آلوده کردن سایر وسایل، میتوانید دستکش بیرونی را از دست خارج کنید. هنوز یک جفت دستکش تمیز برای ادامهی کار نظافت در دست شماست.
- قبل از خوابانیدن بیمار، پشت پیراهن او را به طرف بالا تا بزنید تا در صورت خیس شدن زیرانداز، پیراهن او خیس نشود. برای این منظور از زیرانداز قابل شستشو، به دلیل پنبه دوزی مناسب وکلفت آن، استفاده کنید.
.
پیشبینیهای لازم برای خروج از منزل
- با دقت فکر کنید که درصورت بروز بیاختیاری خارج از منزل، امکانات برخورد شما با مشکل چیست و به چه وسایلی نیاز دارید؟
- آیا مکانی برای تعویض لباس بیمار و احتمالاً شستشوی وی وجود دارد؟
- یک دست لباس کامل، شرت یکبار مصرف، شلوار، جوراب وغیره به علاوه دستکش یکبار مصرف، کیسه زباله، حوله کاغذی، دستمال مرطوب، آب و صابون و تمامی وسایل مربوطه را همراه داشته باشید.
- آیا در صورت بروز بیاختیاری به تنهایی قادر به تعویض لباس و نظافت بیمار خواهید بود؟ آیا او با شما همکاری میکند یا به پرخاشگری و عصبانیت میانجامد؟
- درصورتیکه نسبت به موارد فوق اعتماد به نفس دارید که از عهدهی کار برمیآیید، با بیمار از منزل خارج شوید. درغیراینصورت به نفع شماست که از آن صرف نظر کنید یا حداقل نیروی کمکی به همراه داشته باشید.
.
با پزشک مشورت کنید
بیمار معمولاً از مراجعه به پزشک در مورد بیاختیاری اکراه دارد ولی درصورتیکه اقدامات اولیه سازشگری شما مؤثر نبود، حتماً به پزشک خانواده و عمومی مراجعه کنید.
پزشک بایستی اطمینان حاصل کند که اگر مشکلات عفونت ادراری، یبوست، عوارض دارویی و غیره باعث بروز بیاختیاری شدهاند، نسبت به رفع آنها اقدامات لازم را به عمل آورد.
معمولاً پس از برطرف کردن مشکلات فوق، تغییرات کوچک غذایی و ورزش، به بهبود مشکل بیاختیاری کمک میکند.
مطالب این مقاله جایگزین مشاوره شخصی و خصوصی خواننده با اشخاص ذیصلاح و متخصص در رشتههای حرفهای آنها از جمله پزشکان، روانشناسان، حقوقدانان، و سایر حرف مربوطه نیست. توصیه میشود همواره، برای هر مورد بهخصوص که با ان روبرو هستید، با متخصص مربوطه مشورت نمایید.
مراجع و منابع
- Fader, M., et al., Continence products: research priorities to improve the lives of people with urinary and/or fecal leakage. Neurourol Urodyn, 2010. 29(4): p. 640-4.
- Alzheimer’s Society, UK; (n.d.), Managing Toilet Problems, Retrieved on March 2016 from https://www.alzheimers.org.uk/site/scripts/documents_info.php?documentID=136
- Alzheimer’s Association; (n.d.), Incontinence, retrieved March 2015 from
- 82. انجمن آلزایمر ایران؛ (d. )، بی اختیاری، دریافت شده در تاریخ مرداد ۱۳۹۵ از وبسایت
http://iranalz.ir/2016/02/13/%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C/
- caregiverslibrary.org; (n.d.), Symptoms of depression, retrieved December 2015, from http://www.caregiverslibrary.org/caregivers-resources/grp-home-care/hsgrp-personal-care-activities/toileting-and-incontinence-article.aspx