.
 |
|
|
نویسنده: مهندس مهدی صمدانی
به‌روز رسانی: خرداد ۱۳۹۹
.
در این مقاله می‌خوانیم:
- نگهداری بیماران دمانس در منزل
- به کاهش ذهنی بیمار که در حال شکل‌گیری است توجه کنید
- به نیازهای ایمنی بیمار توجه کنید
- اگر مراقبت‌کننده با بیمار تنها می‌ماند
.
.
احمد بوی سوختگی به مشامش رسید. سراسیمه به طرف آشپزخانه دوید. اجاق گاز خاموش بود ولی آشپزخانه پر از دود بود. به اطراف نگاه کرد. سماور را دید که کاملاً گداخته بود و لحیمش آب شده بود. سماور آب نداشت.
.
نگهداری بیماران فرسایش مغز (دمانس) در منزل
بیماران مبتلا به دمانس، بهتر است مادامی که نیازهای ایمنی آنان تأمین شود، در صورت امکان در منزل و محل آشنای خود زندگی کنند. شما باید با خلاقیت و برنامه‌ریزی، منزل بیمار را برای مقابله با حوادثی که در اثر تغییرات توانایی‌ها و نیازهای وی بوجود می‌آید، از پیش آماده کنید.
در دوران اولیه و میانی بیماری که بیمار قادر به حرکت است، خطرات سقوط و زمین خوردن، استفاده نادرست از وسایل برقی و گازسوز، تصادف با مبلمان و خرت و پرت پراکنده منزل، خوردن مواد شوینده و پاک‌کننده، و به‌کار بردن روش نادرست در امور نظافت فردی، از مهمترین نگرانی‌های مراقبت‌کننده می‌باشد.
به کاهش ذهنی بیمار که در حال شکل‌گیری است توجه کنید
بیماری دمانس به‌تدریج توان درک و فهم، حواس پنجگانه، و همچنین توانایی حرکتی بیمار را کاهش می‌دهد و به کم شدن ایمنی وی می‌انجامد. بعضی از این تغییرات که با گذشت زمان وپیشروی بیماری به‌وجود می‌آیند به شرح زیر است:
- در قدرت احساس و درک موقعیت زمانی و مکانی بیمار اختلال ایجاد میشود و در نتیجه وی ممکن است در خیابان منزل خودش که سال‌ها آنجا زندگی کرده، گم شود یا حتی در مکانهای آشنای داخل منزل سردرگم گردد.
- تغییرات رفتاری در بیمار به‌وجود می‌آید و در نتیجه او به آسانی بدگمان می‌گردد، به ترس و اضطراب دچار میشود، و یا پرخاشگر و عصبانی می‌گردد. این تغییرات ممکن است در ایمنی بیمار و یا مراقبت‌کننده او اثر گذارد.
- توانایی ذهنی بیمار تحت تأثیر قرار می‌گیرد و در نتیجه وی نمی‌تواند مانند گذشته از وسایل منزل، مانند اجاق گاز، مخلوط کن و سایر وسایل برقی، کنترل تلویزیون، وغیره به‌نحو درست استفاده کند.
- با بروز مشکلات قضاوت و تصمیم‌گیری، بیمار در معرض سوء استفاده قرار می‌گیرد. پیام‌های کوتاه، مکرر، و وسوسه‌کننده، بازاریاب‌های تلفنی و اینترنتی، تبلیغات تلویزیونی کالا، و فروشندگان دوره‌گرد ممکن است بیمار را تشویق به خریدی کنند که مورد نیاز نیست، افراد ناشناس به داخل منزل راه پیدا کنند، و یا اطلاعات فردی بیمار به سرقت رود.
- تغییرات فیزیکی در بیمار به‌وجود می‌آید. در نتیجه وی به عدم تعادل دچار میشود و در معرض خطر افتادن و صدمات مربوطه قرار می‌گیرد. برای راه رفتن به عصا، واکر، و کمک مراقبت‌کننده نیاز پیدا می‌کند. و در نهایت از تحرک باز می‌ماند و زمین گیر میشود.
- در حواس بیمار، خصوصاً بینایی او، که ممکن است در اثر کهولت ضعیف شده باشد، اختلال مضاعف ایجاد می‌کند. وی ممکن است در تخمین ارتفاع پلکان یا مکانهای غیرهمسطح اشتباه کند و یا مکانهای هم‌سطح، مثلا گل‌های فرش را، غیرهمسطح ببیند.
- با بروز اختلالات بینایی، تشخیص درست اشیاء هم‌رنگ یا با رنگ‌های مشابه، برای بیمار مشکل میشود و در زمان استفاده از آنها، دچار شک و تردید می‌گردد. مثلاً تشخیص صندلی توالت، اگر هم‌رنگ کاشی دستشویی باشد، برای بیمار سخت است و وی ممکن است از نشستن روی آن خود‌داری کند.
به نیازهای ایمنی بیمار توجه کنید
محل زندگی بیمار را از دید بیمار و با توجه به کاهش توانایی‌های وی که در بالا ذکر کردیم، بازبینی کنید. مشکلاتی که با پیشروی بیماری بروز میکنند یا شدت می‌یابند را یادداشت و دسته‌بندی کنید. برای هر گروه از مشکلات، اقدامات چاره ساز را هر چه زودتر انجام دهید.
گروه‌های کلی مشکلات شامل موارد زیر است:
- یکی از بزرگترین دغدغه‌های مراقبت‌کننده، خطر سقوط و زمین خوردن بیمار، و پیآمدهای آن باید باشد. به مقاله ایمن سازی منزل – پلکان و سطوح غیرهمسطح مراجعه کنید.
- روشنایی ناکافی، علاوه بر ایجاد اضطراب و استرس در بیمار، سرچشمه خطرات فراوان، از جمله سقوط و زمین خوردن بیمار است. مقاله ایمن سازی منزل – تامین روشنایی کافی را مطالعه کنید.
- با انتخاب هوشمندانه رنگ وسایل و لوازم بیمار، علاوه بر آسان کردن زندگی، به وی اعتماد به نفس و آرامش خاطر بدهید. به مقاله ایمن سازی منزل – انتخاب رنگ مراجعه کنید.
- در مورد اقدامات ایمنی منزل در باره دستشویی و توالت، حمام، و آشپزخانه، هر یک از سه مقاله جدا گانه زیر را مطالعه کنید:
- اقدامات ایمنی منزل – دستشویی و توالت
- اقدامات ایمنی منزل – حمام
- اقدامات ایمنی منزل – آشپزخانه
- درب‌های مکانهای خطرناک را قفل کنید و کلید آن را بردارید.
- تمهیدات لازم را برای جلوگیری از خروج بی‌موقع بیمار و به تنهایی از منزل، که می‌تواند باعث سرگردانی و گم شدن وی شود، به کار بندید. به مقاله سرگردانی و گم شدن مراجعه کنید.
اگر مراقبت‌کننده با بیمار تنها می‌ماند
اگر شما به تنهایی با بیمار زندگی می‌کنید یا بعضی اوقات به‌صورت کوتاه مدت یا طولانی مدت با بیمار تنها می‌مانید، لازم است برای موارد اورژانس از قبل برنامه‌ریزی کنید. هر لحظه ممکن است برای بیمار حادثه‌ای رخ دهد یا مراقبت‌کننده به مشکلی دچار شود و به اقدام اورژانسی نیاز باشد.
- کلید یدکی منزل را نزد همسایه یا فامیل که در نزدیکی شما سکونت دارند به امانت بگذارید. به‌خاطر داشته باشید هر زمان که درب منزل را قفل کردید، کلید را از روی قفل بردارید که در صورت نیاز بتوانند درب منزل را باز کنند و به شما سر بزنند.
- از فامیل یا دوستان بخواهید که در بازه‌های زمانی معین به شما تلفن بزنند و از شما خبر بگیرند. هدف این است که اگر مراقبت‌کننده دچار حادثه‌ای شد، آنها بتوانند در مدت زمان معقولی، خبر‌دار شوند و به کمک بیآیند.
- اطمینان حاصل کنید که تماس‌گیرنده فوق، اهمیت این تماس‌ها را درک می‌کند و دقیقاً می‌داند اگر تماس با شما ممکن نشد، چه باید بکند.
- شماره تلفن مناسبی را برای موارد اورژانس در نظر بگیرید. این شماره را در تلفن خود برای شماره‌گیری اتوماتیک و در ردیف اول ذخیره کنید. این تلفن را همیشه، در طول روز و در زمان خواب، نزد خود و در دسترس داشته باشید.
- برنامه اورژانس و هر برنامه دیگری را که در این زمینه تهیه می‌کنید، در بازه‌های زمانی معین، مثلاً هر سه ماه یکبار، بازبینی و با توجه به تغییرات پیش‌آمده، اصلاح کنید. تغییرات را به افرادی که مسئولیتی در اجرای این برنامه دارند اطلاع دهید.
- برنامه‌های اورژانس را حداقل هر شش ماه یکبار عملاً تمرین کنید و نقایص آنها را برطرف نمایید. اطمینان حاصل کنید که همه کسانی که در این برنامه ها مسئولیتی دارند، مخصوصاً فردی که در زمان اورژانس اولین نقطه تماس است، در این تمرین‌ها حضور دارد.
- مدارک پزشکی بیمار را برای موارد اورژانس، همیشه در دسترس داشته باشید. آدرس و شماره تلفن نزدیک‌ترین مراکز اورژانس به منزل خود را کنار تلفن نصب کنید.
شماره تلفن‌های اضطراری، مانند اورژانس، آتش نشانی، فوریت‌های برق و گاز، وهمچنین چند نفر از فامیل را که در نزدیکی شما زندگی میکنند کنار تلفن یا روی یخچال نصب کنید.
مطالب این مقاله جایگزین مشاوره شخصی و خصوصی خواننده با اشخاص ذی‌صلاح و متخصص در رشته‌های حرفه‌ای آنها از جمله پزشکان، روان‌شناسان، حقوق‌دانان، و سایر حرف مربوطه نیست. توصیه میشود همواره، برای هر مورد به‌خصوص که با آن روبرو هستید، با متخصص مربوطه مشورت نمایید.
مراجع و منابع
- Alzheimer’s Association; (2015), Staying Safe: Steps to take for a person with dementia, Retrieved Feb 2015, from http://www.alz.org/national/documents/brochure_stayingsafe.pdf
.107 انجمن آلزایمر ایران؛ (n.d. )، ایمنی در منزل، دریافت شده در تاریخ مرداد ۱۳۹۵ از وبسایت
http://iranalz.ir/2016/02/13/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%86%D8%B2%D9%84
- Alzheimer’s Association; (n.d.), Home safety, retrieved February 2015, from https://www.alz.org/care/alzheimers-dementia-home-safety.asp