.
 |
|
|
نویسنده: مهندس مهدی صمدانی
به‌روز رسانی: تیر ۱۳۹۹
در این مقاله می‌خوانیم:
- تعریف بی‌انگیزگی
- بی‌انگیزگی و فرسایش مغز
- سازشگری با بی‌انگیزگی
- ملاقات با پزشک
.
تعریف بی‌انگیزگی[1]
بی‌انگیزگی واژه‌ای‌ست که بیانگر کم شدن دلبستگی، علاقه، و پایداری در کارها و امور زندگی است. فرد مبتلا به بی‌انگیزگی از اجتماع کناره گرفته و هیچگونه حس همکاری و همراهی نسبت به دیگران از خود نشان نمی‌دهد.(۲۱۰)
بی‌انگیزگی ممکن است یکی از علایم شروع فرسایش مغز خفیف[2] در افراد باشد.(۲۰۹)
.
بی‌انگیزگی و فرسایش مغز
بی‌انگیزگی یک نوع تغییر رفتار است که در اکثر انواع فرسایش مغز شایع است. بدین‌ترتیب که بیمار دیگر به‌خودی خود به کاری دست نمی‌زند و مراقبت‌کننده باید مرتبا انجام کار را به او یادآوری کند. مثلاً تا او را به صرف نهار دعوت نکنید سر میز غذا حاضر نمی‌شود. وجود اختلال در عملکرد ذهنی بیمار و تحریک‌پذیری او، احتمال بروز بی‌انگیزگی را بیشتر می‌کند. تحقیقات نشان داده است بیمارانی که با همسر خود زندگی می‌کنند کمتر از کسانی که با همسر خود زندگی نمی‌کنند در معرض ابتلا به بی‌انگیزگی قرار دارند.(۲۰۸)
- همه‌ی ما ممکن است دچار تغییرات خلق و خو شده و در این مدت تمایلی به انجام بعضی فعالیت‌ها، مثلا ورزش روزانه یا شرکت در جمع دوستان نداشته باشیم. در افراد مبتلا به فرسایش مغز، عارضه تغییر رفتاری بی‌انگیزگی، معمولاً در دوران اولیه بیماری بروز نموده و ممکن است اطرافیان آنرا به‌حساب تغییر در خلق و خوی او بگذارند درحالی‌که بی‌انگیزگی در اثر بیماری بوجود آمده است.
- فرسایش مغز بیمار را بی‌انگیزه نموده و در نتیجه او هیچگونه دلواپسی نسبت به احساسات عاطفی، اجتماعی، مذهبی، فلسفی یا فیزیکی زندگی، به‌صورت پایدار و مستمر از خود نشان نمی‌دهد.
- بی انگیزگی ممکن است علامت شروع افسردگی باشد و بیمار در نتیجه ابتلا به افسردگی، از انجام فعالیت‌هایی که در گذشته از آنها لذت می‌برده، دست می‌کشد.
- بی‌انگیزگی در اثر تخریب سلول‌های لوب فرونتال[3] مغز که وظیفه برنامه‌ر‌یزی، قضاوت و بینش ما را بر عهده دارند به وجود می‌آید. این عارضه در بیماران مبتلا به دمانس فرونتو تمپورال[4]، در مراحل اولیه دیده می‌شود درحالی‌که در بیماران مبتلا به آلزایمر ممکن است دیرتر ظاهر شود.
- بی‌انگیزگی تاثیر مهمی در تخریب کیفیت زندگی بیمار و مراقب او دارد. در نتیجه بی‌انگیزگی، بیمار بی‌علاقه و گوشه‌گیر می‌شود و این تغییر رفتار او، مراقب را دلزده و مایوس، ودر پاره‌ای موارد دچار افسردگی می‌نماید.
.
سازشگری با بی‌انگیزگی
رفتار مراقب با بیمار باید احترام‌آمیز باشد و به او القا کند که برای خانواده، فردی با ارزش و مهم است. بهترین راهکار، مشغول نگاه داشتن بیمار در حد توانش و به کارگماشتن او در کلیه امور زندگی است.
- بیمار مبتلا به فرسایش مغز را در فعالیت‌هایی که توان درک و انجامش را دارد شرکت دهید. مقاله سرگرمی و فعالیت را مطالعه کنید.
- فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که قابل انعطاف باشند و بر حسب نیاز بتوانید آنها را تغییر دهید. مثلا اگر مشغول جور کردن یک پازل هستید و بیمار بی‌علاقه به‌نظر می‌رسد، به سرگرمی دیگری مانند ورق بازی بپردازید. هدف، انجام فعالیت‌ها و شرکت بیمار درآنهاست. به‌دست آوردن نتایج درست از انجام فعالیت‌ها اهمیت ندارد.
.
ملاقات با پزشک
معمولاً اولین راه مقابله با بی‌انگیزگی، سازشگری غیر دارویی با بیمار است. در‌صورتی‌که ترفندهای سازشگری موثر واقع نشده و نگران شروع عارضه افسردگی در بیمار هستید، با پزشک مشورت کنید. لیست دارویی و پرونده سوابق پزشکی بیمار را همراه داشته باشید و به پزشک نشان دهید. وی با توجه به نتیجه معاینات بالینی، آزمون‌های روانشناختی، و بررسی عوارض داروهای مصرفی بیمار، نسبت به مداخله درمانی مناسب تصمیم می‌گیرد.
..مطالب این مقاله جایگزین مشاوره شخصی و خصوصی خواننده با اشخاص ذی‌صلاح و متخصص در رشته حرفه‌ای ایشان از جمله پزشکان، روان‌شناسان، حقوق‌دانان، و سایر حرف مربوطه نیست. توصیه می‌شود همواره، برای هر مورد به‌خصوص که با آن روبرو هستید، با متخصص مربوطه مشورت نمایید.
مراجع و منابع
.
- insights.ovid.com; (n.d.), Apathy and dementia, retrieved April 2017, from http://insights.ovid.com/neuropsychiatry-clinical-neurosciences/jncn/2008/02/030/apathy-dementia/10/00008373
- ncbi.nlm.nih.gov; (n.d.), Dementia and apathy, retrieved April 2017, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27395461
- Alzheimer.ca; (n.d.), Understanding behaviors Apathy, retrieved April 2017, from http://www.alzheimer.ca/en/Living-with-dementia/Understanding-behaviour/Apathy
.
.
[1] Apathy
[2] Mild Cognitive Impairment, MCI
[3] Frontal Lobe
[4] Fronto-Temporal dementia