در این بخش پرسشها و پاسخهای کاربران را در تالار گفتگو های مختلف در مورد مشکلات بلع که معمولا در مرحله پایانی بیماری بوجود می آید و برای بیمار و همچنین مراقب او بسیار استرس آور است جمع آوری کرده ایم. مشکلات بلع در اثر مختل شدن سیستم عصبی بلع بیمار بوجود می آید.
.
تند غذا خوردن
مادرم بیش از چهار سال است که به بیماری آلزایمر مبتلا شده است. الحمدلله راه می‌رود و همه را می‌شنا‌سد، فقط موقع غذا خوردن، تندتند خورده و قورت نمی‌دهد. اگر خودمان لقمه بگیریم و قاشق قاشق در دستش بگذاریم راحت می‌خورد.
.
اکثر این بیماران ممکن است به‌سرعت و بیش از گنجایش، غذا را در دهان خود بگذارند. در نتیجه، بلع غذا مشکل شده و برای انجام آن بایستی دهان بیمار تخلیه شود. همان‌طور که فرمودید باید در زمان صرف غذا حضور داشته باشید و پس از بلع هر لقمه غذا، لقمه بعدی را به ایشان بدهید که بتوانند به راحتی میل نمایند.
.
امتناع از غذا خوردن
مادرم چند سالی است که به بیماری آلزایمر مبتلا شده‌اند. مدتی است کم حرف شده‌اند. چند روز است که اصلا دهانشان را برای غذا خوردن باز نمی‌کنند و به زور غذایشان را می‌خورند.
.
از پرسش شما چنین استنباط می‌شود که این اتفاق به‌تدریج رخ داده، که در آن صورت پیشروی بیماری است. اگر دفعتا اتفاق می‌افتاد می‌بایستی ریشه‌اش را در تغییراتی که به‌ناگاه برایشان اتفاق افتاده است، مانند تغییر در داروهای مصرفی، تغییر در محل زندگی، عوض شدن مراقب، عفونت مجاری ادرار، یبوست، و بیمار‌ی‌ها‌ی دیگر مانند سرماخوردگی و امثال آن جستجو کرد.
به‌هر صورت شما موارد فوق را بررسی کنید و مطمئن شوید هیچ‌کدام از موارد فوق در مورد مادر صادق نیست. با اطلاعات بدست آمده خوب است مشورتی هم با پزشک ایشان بکنید.
دو مقاله خوردن و آشامیدن در مرحله ابتدایی و مرحله پیشرفته را در وبسایت دردآشنا یا کتاب راهنمای مراقبین جلد اول مطالعه کنید. راهکارهای زیادی را در این دو مقاله شرح داده‌ایم که راه‌های سازشگری با این مشکل بزرگ را واکاوی می‌نماید.
.
مشکلات بلع
همسرم یک بیمار فرسایش مغز است. البته بیشتر سوالات را اینجا از شما می‌پرسم و راهکارهای شما برایم خیلی سودمند بوده‌اند. الان وضعی برایم پیش آمده که شاید برای عزیزان گروه هم پیش آمده باشد. همسرم بعد از خوردن غذا، به‌دلیل وجود خلط در گلویش، سرفه می‌زند و گاهی اوقات از چشم و دهانش در اثر سرفه‌‌های شدید آب می‌آید. گاهی اوقات احساس می‌کنم دیگر اکسیژن به او نمی‌رسد. برای کم شدن سرفه، غذای او را پوره کرده و از ادویه استفاده نمی‌کنم. ولی با خلط درون سینه‌اش نمی‌دانم چه کنم.
.
مشکلات بلع معمولا در دوران پایانی بیماری و بعضا در اواخر دوران میانی اتفاق می‌افتد. به احتمال بسیار زیاد مشکل همسرتان مربوط به پیشروی بیماری است. این برداشت را به‌دلیل سرفه‌‌های شدید و آب آمدن از چشم وبینی همسرتان می‌کنم. شما باید با پزشک مشورت کرده و اطمینان حاصل نمایید که همسرتان مشکل زمینه‌ای دیگری نداشته باشند.
توصیه می‌کنم دو مقاله از وبسایت دردآشنا یا کتاب راهنمای مراقبین جلد اول را مطالعه بفرمایید: اولین مقاله به مشکلات بلع در این بیماران در مراحل پایانی بیماری و ورود مایعات به داخل کانال هوا و راه‌های سازشگری با آن می‌پردازد. دومین مقاله به بیماری عفونت ریه یا پنومونی، دلیل شروع آن، و راه‌های درمان آن می‌پردازد.
در ضمن از نوشته شما برداشت می‌کنم که همسرتان توانایی غذا خوردن به تنهایی را دارند ولی شما به‌دلیل مشکلاتی که فرمودید ایشان را هنگام غذا خوردن تنها نمی‌گذارید. کار بسیار درستی انجام می‌دهید.
این بیماران اگر تنها غذا بخورند ممکن است لقمه‌‌های متوالی را قبل از خالی شدن دهانشان از لقمه قبلی در دهان بگذارند. در نتیجه دهانشان پر می‌شود و عمل بلع به مشکل جدیدی دچار می‌شود. خفگی خیلی آسانتر از آنچه ما فکر می‌کنیم ممکن است بوجود بیاید. راهکار صحیح لقمه‌‌های کوچک است و گذاشتن لقمه بعدی در دهان بیمار پس از حصول اطمینان از اینکه لقمه قبلی فرو داده شده است.
من یک خاطره دردناک برایتان نقل می‌کنم. دوست عزیز من که به دمانس فرونتو‌تمپورال مبتلا بود، در خانه سالمندان در فرانسه زندگی می‌کرد. او سر پا بود، فعال بود و راه می‌رفت. یک روز هنگام آشامیدن آب از آب سرد کن فواره‌ای، آب به داخل ریه او وارد شده و او را خفه کرد. شاید اگر این اتفاق پیش نمی‌آمد او هنوز زنده بود.
.
سرفه‌ی بیمار
همسر من به سختی غذا می‌خورد و گاهی اوقات نمی‌تواند مایعات بیاشامد و به شدت سرفه می‌زند. آیا برای سرفه‌‌های عزیزمان باید به متخصص ریه مراجعه کنیم یا به پزشک معالجش؟
.
برای جلوگیری از ورود غذا به کانال هوا، معمولا نیاز به مراجعه به پزشک ریه وجود ندارد برای اینکه مشکل ریه یک مشکل ثانوی است نه اولیه. به عبارت دیگر، مشکل بلع باعث می‌شود مایعات و غذا به داخل کانال هوا راه پیدا کند و سپس مشکل ریه بوجود بیاید. نقش پزشک ریه مداوای پنومونی یا عفونت ریه است. حتما مراجعه به متخصص ریه نیاز نیست و عفونت‌های معمولی توسط پزشک خانواده مداوا می‌شود. اگر عفونت شدید باشد به پزشک متخصص ریه نیاز دارید و مداوای عفونت ریه شدید اکثرا نیاز به بستری شدن بیمار در بیمارستان دارد.
.
گفتار‌درمانی
ممکن است متخصص گفتار درمان بتواند مشکل بلع را واکاوی کند و راهکارهایی عملی پیشنهاد نماید؟
.
گفتار‌درمانی به احتمال زیاد برای بیماری که در مرحله پایانی بیماری است سودی ندارد. در این مرحله عمل بلع تقریبا مختل شده و با اشکالات فراوانی روبروست. راهکار عملی برای او پوره کردن غذا به غلظت ماست نسبتا سفت است و غلیظ کردن مایعات اوست که عمل بلع آسانتر شود. ممکن است در مراحل ابتدایی و میانی، مراجعه به کارشناس گفتاردرمان موثر باشد.
.
غذا دادن از طریق لوله
همسرم دیگر نمی‌تواند قرص‌ها و غذا را خوب بلع کند وحالت خفگی به او دست می‌دهد. پزشک توصیه کرده است که از راه لوله زیر پوستی شکمی به او غذا و دارو بدهیم ولی پسرم با این کار مخالف است. در وضع فعلی نه می‌تواند خوب غذا بخورد و نه دارو. نمی‌دانم چه کنم؟
.
آیا شما غذای شوهرتان را چرخ می‌کنید که به صورت پوره در بیاید؟ غلظت غذا در این مرحله باید به اندازه ماست سفت باشد. غذای شوهرتان را از هر نوع که باشد کم آب تهیه نموده و در غذا ساز یا مخلوط کن برقی کاملا پوره کنید. آشامیدنی‌های او هم باید به‌کمک نشاسته غلیظ شوند.
تصمیم‌گیری راجع به غذا دادن از راه لوله زیر پوستی شکمی را سرسری نگیرید. پزشک برای راحتی کار شما این پیشنهاد را داده است. وظیفه او استفاده از هر وسیله‌ای برای ادامه زندگی بیمار است. شما به مسئله مهم کیفیت زندگی او هم توجه داشته باشید. شما از خلقیات همسرتان آگاهید و می‌دانید چه نوع مداوا و دخالت‌ها مورد تأیید او می‌باشد. در مورد غذا دادن از راه لوله تحقیق کنید و از مشکلات آن مخصوصا برای مدت طولانی آگاه شوید. منافع و زیان‌های این کار را خوب بررسی کنید و آگاهانه تصمیم بگیرید. در صورت نیاز با دو پزشک متخصص مشورت کنید. طبیعی است که نهایتا بهترین تصمیم را خواهید گرفت.
.
مصرف آب کافی
پدر من هم به بیماری آلزایمر مبتلاست و در مرحله پایانی به‌سر می‌برد. در 24ساعت فقط یک بار ادرار می‌کند. آیا این طبیعی است؟
اینکه پدر فقط یک مرتبه در ۲۴ ساعت ادرار می‌کنند مسئله بزرگی است و باید علت آن را بررسی کنید. اگر مشکل دستگاه ادراری مانند ورم پروستات یا تخلیه نشدن کامل مثانه ندارند، شاید مصرف مایعات‌شان کم است. شاید احتیاج به سوند دارند که باید پزشک در این مورد تصمیم بگیرد. مقاله آشامیدن آب کافی را در وبسایت دردآشنا یا کتاب راهنمای مراقبین جلد دوم مطالعه کنید.