در این بخش پرسشها و پاسخهای کاربران را در تالار گفتگو های مختلف در مورد امور بی اختیاری و اجابت مزاج بیماران جمع آوری کرده ایم.
.
.
رابطه پروستات و بیاختیاری
پدر من چند سال هست كه درگير اين بيمارى هستند ولى متاسفانه جون پروستاتشون مشكل بيدا كرد علاوه بر آمپولى كه هر ماه ميزنن، قرص بيكالوكس را به تجويز پزشک ميخورند كه از زمان خوردن آن پيشرفت بيمارى سريعتر شده و در عرض يكسال گذشته شديدا پيشرفته است. از سه روز پيش ظاهرا كنترل ادرار ندارن. مادرم كه پيش ايشون هستن ميگن بايد مرتب بهشون بگن كه دستشويي برن واگر يادآورى نكنن هر جا باشن ادرار را دفع ميكنن. اين مشكلى براى مادرم شدن كه خودشون هم مسن هستند. پيشنهاد گرفتن پرستار را دادم، قبول نميكنن. سوال اصلى من اينست كه آيا اين مشكل به كليه و بروستات ايشون مربوط ميشه يا به فراموشى؟ به نظرتون چكار كنم كه مادرم راحتتر باشند؟
من داروی بیکالوکس را در اینترنت جستجو کردم. عوارض مختلفی دارد که ممکن است مشکل پدر شما را تشدید کنند از جمله تکرر ادرار، اضطراب، افسردگی، و خواب آلودگی. پزشک معالج پروستات باید از دمانس پدر و پزشک نورولوژیست باید از مشکل پروستات و نوع داروی مصرفی آگاه باشند.
اما از نظر بی اختیاری، متاسفانه این عارضه تقریبا برای همه بیماران فرسایش مغز بوجود می آید. سه مقاله در وبسایت دردآشنا نوشته ام مطالعه کنید شاید راهکارهای پیشنهادی راهگشا باشد:
http://dardashna.ir/?p=401
http://dardashna.ir/?p=411
http://dardashna.ir/?p=422
سوم اینکه من نگران سلامت مادر شما هستم. مراقبت از بیمار دمانس توسط یک نفر امگان ندارد. علاوه بر آن، پدرتان مشکلات پرستات هم دارند و مادرتان انطور که می گویید خودشان هم سالمندند. همه مراقبین رده اول و بیماران در ابتدا مایل نیستند نیروی کمکی بگیرند ولی متاسفانه خطر در چند قدمی مادرتان است. خواهش می کنم مقاله های مربوط به سلامت مراقب و نیاز به داشتن کمک را در آدرس زیر مطالعه کنید. متوجه خواهید شد نگرانی من از کجا آب می خورد.
http://dardashna.ir/?p=1622
http://dardashna.ir/?p=1553
http://dardashna.ir/?p=1585
http://dardashna.ir/?p=1657
بیاختیاری دفع
چند بار اتفاق افتاده است که پدرم پس از رفتن به دستشویی، مدفوع خود را در دست گرفته و از این اتاق به اتاق دیگر میرود. در اینطور مواقع هر چه سعی میکنم او را به دستشویی برده و تمیز کنم موفق نمیشوم. آرامش در این لحظه سخت است. عکسالعمل ما چگونه باید باشد؟
من به دفعات در گروههای بینالمللی شنیدهام که عزیزان ما با این جریان مسئله پیدا میکنند. حتما در ایران هم اتفاق میافتد و شاید مراقب خجالت میکشد آن را بیان نماید.
اینگونه مشکلات بهشکلهای مختلفی بروز میکنند. بیمار ممکن است دست در شلوار آلوده خود کند یا دست آلوده خود را به در و دیوار بمالد. همچنین بیمارانی که پس از عمل دفع آنرا به در و دیوار دستشویی میمالند و خودشان را نیز آلوده میکنند، دیده شده است. بیماری توی اتاق میرفت، در را میبست، فرش را بلند کرده کارش را انجام میداد.
با این مشکل باید به آرامی برخورد نمایید. اضطراب و هیجان و دادوبیداد مراقب، بیمار را نیز مضطرب میکند. او در حالت سردرگمی قرار دارد و فقط با آرامش و مهربانی میتوانید به او اطمینان خاطر بدهید که اجازه دهد شما به او کمک کنید و بر این مشکل غلبه نمایید. باید آمادگی فکری داشته باشید که به هر کاری که مشغول بودید آن را رها کرده و با کمال آرامش دست بیمار را گرفته و با هم قدم زنان به سمت دستشویی بروید.
بهطور کلی، هنگام نیاز به دستشویی این عزیزان، مراقبشان باید با آنها باشد. اگر اجازه نمیدهند مراقب داخل دستشویی بماند، او باید در همان حوالی باقی مانده و برنظافت صحیح عزیزش نظارت و کمک نماید. ممکن است در ابتدا بیمار مخالف این کار باشد ولی شما باید راهش را با ملایمت پیدا کنید.
برای راحتی در هنگام رفتن به دستشویی و تعویض لباس میتوانید از تیشرت بلند و گشاد و شلوار کشدار استفاده نمایید. برای بیمارانی که دست در شلوار آلوده خود میکنند، از لباس سرهم مانند سارافون برای خانمها و لباسی شبیه کارگران فنی برای مردان به آنها بپوشانید تا آنها نتوانند به داخل شلوار خود دسترسی پیدا نمایند.
بیمار ممکن است در ابتدا با پوشیدن این نوع لباس مخالفت نماید. برای حل این مشکل، رنگ و نوع لباس را طوری انتخاب کنید که مورد پسندشان باشد. از دو رنگ مختلف تهیه کنید و از ایشان بپرسید کدام را میخواهند. بگویید دو تا خریدهام یکی برای شما و یکی برای من. شما اول انتخاب کنید.
.
.
تکرار بیاختیاری دفع
لطفا من را راهنمایی بفرمایید، آیا بیاختیاری دفع در بیماران و تکرارش 2 یا 3 بار در هر روز، طبیعی است؟ فرمودید باید علل بیاختیاری را ریشه یابی کنیم. آیا این ریشه یابی با مراجعه به پزشک باید صورت بگیرد؟
مدیریت بیاختیاری دفع سخت است و اگر چند مرتبه در روز تکرار شود سختتر. بهترین و معمولیترین عادت، انجام عمل دفع یک مرتبه در روز است. تکرار آن دلایل متعدد دارد و شما باید با دقت مشکل را ریشهیابی کنید و در رفع آن بکوشید.
- مصرف آنتی بیوتیک به هر دلیل این مشکل را تشدید میکند. با مصرف دوغ یا ماست کفیر یا مکملهای پروبیوتیک باید از بین رفتن باکتریهای خوب سیستم گوارش را جبران کنیم. این بیاختیاری معمولا روان و شل است.
- دلیل دیگر کم تحرکی و مصرف نکردن فیبر غذایی و آب کافی است. در نتیجه بهدلیل یبوست، دفع به صورت کامل انجام نمی شود. این بیاختیاری نسبتا سفت است.
- دلیل دیگر تضعیف سیستم گوارشی در نتیجه پیشروی بیماری است.
ریشه یابی که عرض کردم در دست با کفایت مراقب است نه دکتر. پزشک فرصت این کار را ندارد.
مثلا اگر مدفوع شل است باید ببینید اخیراً آنتی بیوتیک مصرف شده است یا خیر. به کمک پروبیوتیکها سیستم گوارشی را تقویت کنید. روشهای دیگر خانگی مانند اضافه کردن دارچین به میوه ایشان یا سرو داروها به کمک کشک را به خدمت بگیرید. به عبارت دیگر مصرف مواد گیرنده و نه ملین را اضافه کنید.
اگر تکرار دفع سفت است، فیبر غذا را مانند نخود و لوبیا و سایر حبوبات در رژیم غذایی بیشتر کنید. یک قاشق روغن زیتون موقع خواب به دفع کامل کمک میکند .
در عین حال یادتان باشد که سیستم گوارشی هم مانند بسیاری از سیستمهای بدنمان دچار اختلال می شود و ممکن است هیچکدام اقدامات شما نتیجه و سرعت دلخواه را بهوجود نیاورد.
مراقبت کننده دیگری از نتیجهبخش بودن اضافهکردن آرد نخودچی و یک بیسکویت به رژیم صبحانه مادرشان گفتند. نخودچی گیرنده است و اگر مدفوع شل است مصرف آن میتواند اثربخش باشد.
استفاده از پوشینه
آیا بهتر نیست در مورد بیاختیاری ادرار عزیزانمان از پوشینه استفاده کنیم؟ علاوه بر سوند و پوشینه، کاندوم شیت نیز برای آقایان قابل استفاده است.
همانطور که میدانید ادرار معمولا موقع خروج از مجرای ادرار استریل است ولی ماندن آن در یک مکان و تماس آن با مخرج ادرار ممکن است باعث بروز عفونت شود. بنابراین مهمترین راهکار این است که تماس ادرار مانده را با مخرج ادرار کم کنیم مثلا در صورت استفاده از پوشینه یا شرت یکبار مصرف، مرتبا این لوازم را کنترل کنیم و اگر خیس بود تعویض نماییم. میتوانید برای صرفه جویی در مصرف شرت یکبار مصرف، یک عدد نوار پوشک بچه داخل شرت بگذارید و در بازدیدهای نیم ساعته اگر خیس بود آن را تعویض نمایید.
من تجربه ای در مورد مصرف سوند کاندوم نداشتم. علاقمند شدم کمی راجع به آن در اینترنت جستجو کنم. نتیجه تحقیقات توسط مرکز ملی اطلاعات فناوری زیستی آمریکا[1] میگوید خطر ایجاد عفونت مجرای ادرار در اثر استفاده از کاندوم ادراری بسیار کمتر از استفاده از سوند ادراری داخل مجرا بوده و ناراحتی ایجاد شده به مراتب کمتر است. هر چه بیمار همکاری بیشتر داشته داشته باشد و به کاندوم دست نزند، امتیاز استفاده از آن بیشتر میشود.
[1] National Center for Biotechnology Information, NCBI
.
.
مقاومت در تعویض پوشک
مادر من بیشتر از ده سال است که به این بیماری مبتلا شده و دو سال است که بی اختیاری دارد. برای پوشک عوض کردنش واقعا مشکل داریم چون نمیگذارد نزدیکش برویم. بهذزحمت زیاد باید عوضش کنیم. بعضی مواقع یک روز کامل توی مبل مینشیند وبه هیچ عنوان بلند نمیشود. لطفا راهنمایی بفرمایید چه کنیم که سازگارتر شود.
.
با توجه به اینکه بیش از ده سال از شروع بیماری مادرتان می گذرد به نظر می رسد که پیشرفت بیماری ایشان کند است. این دوران را گرامی بدارید و حد اکثر استفاده را از لحظات ببرید.
ظاهرا ایشان درک و شناختشان هنوز خوب است. مسئله دستشویی رفتن انسان یکی از خصوصی ترین فعالیتهای روزانه ماست. فرزند شما ممکن است از سن 3 یا 4 سالگی مایل نباشد در زمان قضای حاجت شما در دستشویی حضور داشته باشید. عزیزان بیمار ما هم به همین ترتیب از این کار بشدت اکراه دارند.
راهکار درست این است که اعصابشان تحریک نشود و احساس نکنند شما می خواهید کاری بر خلاف میلشان انجام دهید. می توانید به روش زیر عمل کنید:
با لبخند به بیمار نزدیک شوید
با صدایی که برای بیمار قابل شنیدن است حضور خودتان را آگهی دهید
از روبرو به بیمار نزدیک شوید که در دید مستفیم ایشان قرار بگیرید
کنار مبل ایشان زانو بزنید
دستتان را برای دست دادن بطرف بیمار بیاورید و کف دست رو به بالا
ایشان دستشان را در دست شما می گذارند
سلام و احوال پرسی کنید. عینا مانند اینکه هفته های متمادی او را ندیده اید. بگویید از اینکه با شما هستم بسیار خوشحالم.
دستتان را از حالت دست دادن بچرخانید درست مانند کسانی که می خواند مچ بگیرند و زور آزمایی کنند. در این حالت می توانید به مدت طولانی دست در دست هم بمانید.
ژشت از جا بلند شدن بگیرید و کمک کنید بیمار بلند شود.
اصلا را جع به دستشویی صحبت نکنید.
اهسته بطرف مقصد راه بروید.
باکمک همان دست که در دست شماست سعی کنید شلوار او را پایین بدهید بطوری که بیمار تصور کند خودش این کار را انجام می دهد.
آرام باشید و حوصله بخرج دهید. اگر بیمار احساس کند عجله یا اضطراب دارید به اشکال برخورد خواهید کرد.
با شوخی و خنده با قضیه برخورد کنید. روحیه شاد در موفقیتتان بسیار موثر است.
با تمرین و تکرار این روش یواش یواش استاد خواهید شد.
.
.
شستشوی آلت تناسلی و باسن بیمار
منظورتان این است که به جز استحمام هفتهای سه بار، روزی دوبار هم پاهایشان را بعد از دفع و ادرار میشویید؟
هر روز هنگام نظافت صبحگاهی شستشوی آلت تناسلی و باسن را انجام دهید چون هنگام خواب شبانه ادرار در این محلها باقی مانده است و ممکن است باعث سرخی و سوزش شود. در شستشو، صابون با پ هاش پایین روی گازی که خیس کردهاید بمالید و مختصر نظافتی انجام دهید. سپس به کمک مو خشککن نواحی که پوست روی پوست قرار میگیرد را علاوه بر خشک کردن ملایم با حوله کاغذی، با حرارت خوب خشک کنید. و پس از آن، باسن و کشاله ران را با پماد زینک چرب کنید.
برنامه شب هم همین است. شب صابون نزنید ولی بهجای آن روی یک گاز استریل مقداری ژل ضد عفونی بانوان از نوع هیدرودرم یا فیروز بریزید و سپس از جلو به عقب و فقط یکبار از آلت تناسلی شروع کرده و سرتاسر تا بالای مقعد را ضد عفونی کنید.
در طول روز اگر برنامه دفع توی پوشک انجام شود دوباره شستشوی کامل کنید. اگر روی لگن انجام شود و همچنین پس از ادرار، دقیقا شبیه طهارت گرفتن تمیز کنید. قسمت باسن با حوله کاغذی خشک میشود و آلت تناسلی با یک عدد تنظیف.
تنظیف را می توانید از داروخانه از نوع مخصوص کودکان خریداری کنید و به تکههای کوچک حدود ۲۰ در ۲۰ سانتیمتر ببرید و دورش را تو بزنید. هر روز کهنههای تنظیف را با آب و مایع لباسشویی مخصوص بچه بشویید. هفتهای یکبار همه تنظیف ها را در آب ساده بجوشانید.
.
.
شستشو روی توالت فرنگی
وقتی پوشک را باز میکنم، سرپا، یک روز از کمر به پایین میشویم یک روز هم کلاً دوش میگیرم. چون روی توالت فرنگی نمیشود به طور کامل شستشو داد. اکثر مواقع ادرار و مدفوع از پوشک پس میدهد، بهخاطر همین کمر به پاییناش لیف و صابون میزنم و آب میکشم.
روی توالت فرنگی خیلی هم خوب میشود شستشو داد. یکبار دیگر هم در این باره نوشتهام.
برای شستشوی جلو روبهروی توالت فرنگی روی یک چهار پایه متوسط که از ارتفاع توالت فرنگی پایینتر است بنشینید و کف پاهای بیمار را روی زانوهای خود قرار دهید. یک بطری پلاستیکی که در درب آن چند تا سوراخ ایجاد کردهاید از آب پرکنید و فواره وار از بالای آلت آب بپاشید، از رو برو این کار را نکنید. و با دست دیگر شستشو نمایید. سپس اول با حوله کاغذی سپس با تنظیف خشک کنید.
اگر لازم است پشت را هم شستشو کنید، بیمار را به جلو خم کنید و به کمک همان بطری یا آفتابه آب بریزید و با دست دیگر شستشو کنید. با ران خود که به شانه بیمار تکیه می دهید از افتادن او جلوگیری کنید. سپس با حوله کاغذی خشک کنید.
.
.
چگونه خطر بروز عفونت مجاری ادرار را کم کنیم
همسر من مکررا به عفونت مجاری ادرار مبتلا می شود. ما روش دقیقی را برای نظافت و بهداشت رعایت می کنیم ولی تقریبا بدون اثر است. چه کنیم؟
عزیزان ما که بیشتر از ابزار و پوششهای مناسب برای بیاختیاری استفاده میکنند، گرم و مرطوب بودن نواحی باسن و اندام پایین آنها مکان مناسبی برای نشو و نمای انواع باکتریها و قارچها را ایجاد میکند. این مشکل در مورد بانوان بیشتر شایع است. توصیه میشود هر روز چند مرتبه در زمان شستشو، لگن جمع کننده ادرار را از ویلچر جدا کنید که این نواحی کمی هوا بخورد و حتما پس از شستشو و خشک کردن، بهکمک سشوار از خشک شدن کامل آن اطمینان حاصل کنید.
علاوه بر این هر شب هنگام نظافت قبل از خواب، روی یک گاز استریل مقداری ژل ضد عفونی بانوان از نوع هیدرودرم یا فیروز بریزید و سپس از جلو به عقب و فقط یکبار از آلت تناسلی شروع کرده و سرتاسر تا بالای مقعد را ضد عفونی کنید.